ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1821: Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΜΝΗΜΗΣ ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ

Ούτε ένα μνημείο για τους σφαγιασθέντες Ρωμιούς της «πολυπολιτισμικής» Θεσσαλονίκης την περίοδο 1821-1822.

Ούτε μία οδός για τον Ιωάννη Βασδραβέλλη.

Η σημασία της ονοματοδοσίας οδών και πλατειών.

Του ΒΑΣΙΛΗ Σ. ΚΑΡΤΣΙΟΥ

booksonthesites.blogspot.com

Πλατεία Εμμανουήλ Παπά στο δήμο Αμπελοκήπων - Μενεμένης. 

 

Ο πρόεδρος της Κοινότητας Γεώργιος Πάνου, η πρόεδρος του Συλλόγου του χωριού Εύα Ματάκου, ο κ. Κυρίζογλου, ο πρόεδρος του Συλλόγου Θεσσαλονίκης Βασίλειος Κάρτσιος και ο δήμαρχος Εμμανουήλ Παπά Δημήτριος Νότας.

Στις 24 Μαρτίου 2018, ο δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης και πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας Λάζαρος Κυρίζογλου, σε μία συγκινητική τελετή, ονοματοδότησε την πλατεία στη συμβολή των οδών Ελευθερίας και 28^ης Οκτωβρίου στους Αμπελόκηπους σε πλατεία «Εμμανουήλ Παπά». Ο κ. Κυρίζογλου, δια της ομιλίας του, απεδείχθη γνώστης της ιστορίας:

«Η επανάσταση περί τα μέσα Ιουλίου του 1821, καθώς ο Παπάς και οι επαναστατημένοι ήταν ουσιαστικά μόνοι και αβοήθητοι, περιορίζεται στις Χερσονήσους Αγίου Όρους και Κασσάνδρας και η άμυνα των Ελλήνων εντοπίζεται πίσω από τους λεπτούς ισθμούς των. Εκεί έχουν σταθεροποιηθεί πια τα νέα μέτωπα. Τα στρατεύματα των Ελλήνων Μακεδόνων αντιστέκονται και αποκρούουν τις επιθέσεις των Τούρκων για 4 ½ μήνες. Η επανάσταση στη Χαλκιδική τελικά πνίγεται στο αίμα. Η Μακεδονία θυσιάζεται. Εκατόν είκοσι πόλεις και χωριά αφανίσθηκαν, οι άνδρες σφαγιάσθηκαν και πολλές χιλιάδες γυναικόπαιδα πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Στη Θεσσαλονίκη εκτελέσθηκαν, σφαγιάσθηκαν και απαγχονίστηκαν πολλές χιλιάδες Ελλήνων. Θανατώνεται ο Μητροπολίτης Κίτρους Μελέτιος και διάφοροι άρχοντες. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης θανατώνεται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, γιατί βρίσκονταν εκεί. Η ηρωική πόλη της Νάουσας επαναστατεί με αρχηγό τον Λογοθέτη Ζαφειράκη και γίνεται ολοκαύτωμα». 

Η καταστροφή των τεκμηρίων, η αποσιώπησή τους, η αμφισβήτησή τους, η κατά περίσταση χρήση τους, αποτελούν κυρίαρχες πρακτικές για την καταδίκη μνήμης σε βάρος ατόμων, ομάδων και εθνών ή για την αλλαγή του εθνολογικού χάρτη μίας περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συστηματική προσπάθεια των γνωστών αγνώστων λυσσαλέων ανθελληνικών κύκλων, απότοκων της αρχικά φαλμεραϊκής, και μετέπειτα διεθνιστικής, και της σύγχρονης «νεοταξικής» προσέγγισης σχετικά με την ανυπαρξία της ιστορικής συνέχειας του ελληνικού έθνους, που οδηγεί σε αμφισβήτηση των τεκμηρίων και των πηγών. Δηλαδή, στα ξαφνικά ο Παπάζογλου έγραφε παραμύθια, ο Πουκεβίλ ήταν αναξιόπιστος, οι πρέσβεις της Βρετανίας και της Γαλλίας μετατράπηκαν σε αξιόπιστους μάρτυρες, κλπ.

Από τον μακεδονικό χώρο έχουν διασωθεί τα οθωμανικά αρχεία των ιεροδικίων της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας, τα οποία περιλαμβάνουν λεπτομερή στοιχεία για το υπόδουλο γένος κατά τη μακραίωνη περίοδο τριών και πλέον αιώνων, και ιδιαιτέρως για τα χρόνια του αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας. Παρόμοια αρχεία δεν έχουν διασωθεί σε κανένα άλλο τμήμα του ελληνικού χώρου, εκτός από σποραδικές περιπτώσεις σε κάποιες επαρχιακές πόλεις. Παρά το γεγονός αυτό, από την μέχρι τώρα ελληνική και ξένη βιβλιογραφία επικρατεί η αντίληψη ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Ενώ, δηλαδή έχουμε πληθώρα οθωμανικών εγγράφων για την περίοδο της επανάστασης του 1821-1822 στη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη και τα περίχωρά της, τη Νάουσα, τη Βέροια και την ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει τους σημερινούς νομούς Ημαθίας, Πέλλας και Πιερίας, η ελληνική βιβλιογραφία μίας ενοποιημένης παρουσίασης των γεγονότων εκείνης της περιόδου παραμένει πτωχή αλλά κυρίως υποτονική. Έχουμε φθάσει μάλιστα στο σημείο να αμφισβητούνται οι σφαγές και ο εξανδραποδισμός των Ελλήνων της Θεσσαλονίκης, ενώ από τα οθωμανικά έγγραφα τεκμηριώνεται όλο το φρικτό σκηνικό που ακολούθησε την έναρξη της Επανάστασης, στις 16-17 Μαΐου 1821 στον Πολύγυρο. Να σημειωθεί ότι το 1943 ο εμπρησμός των δικαστηρίων της Καστοριάς κατέστρεψε ένα παρόμοιο πολυτιμότατο αρχείο του εκεί ιεροδικείου, με αποτέλεσμα να μην έχουν διασωθεί κρίσιμες πληροφορίες για τον ελληνισμό της περιοχής.

Πρωτεργάτης και ιθύνων νους της προσπάθειας για τη διάσωση, τη μετάφραση και τη δημοσίευση των Ιστορικών Αρχείων της Μακεδονίας υπήρξε ο αείμνηστος Ιωάννης Βασδραβέλλης. Ο Μέγας αυτός πατριώτης γεννήθηκε στη Βλάστη τον Δεκέμβριο του 1900 και πέθανε στη Θεσσαλονίκη στις 1 Μαρτίου του 1981. Για τα βιογραφικά του στοιχεία επιλέξαμε τη λιτή αναφορά από την ιστοσελίδα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Ε.Μ.Σ.):

«Ο Ιωάννης Βασδραβέλλης υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΜΣ, εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου για σαράντα χρόνια (1939- 1979). Διετέλεσε Ταμίας (1939-1965), Γενικός Γραμματέας (1965-1979), και το 1980 του απενεμήθη ο τίτλος του Επιτίμου Γεν. Γραμματέα. Πολέμησε στη Μικρασιατική εκστρατεία ως υπαξιωματικός του Ιππικού, σπούδασε νομικά και διετέλεσε Διευθυντής της Ελευθέρας Ζώνης του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Συνέγραψε πολλές ιστορικές μελέτες για τη Μακεδονία και τον Βόρειο ελληνικό χώρο. Από τις πιο σπουδαίες υπηρεσίες που προσέφερε ήταν η διάσωση των Οθωμανικών αρχείων, που αποτέλεσαν τον πυρήνα του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας και των οποίων επιλογή επιμελήθηκε και μεταφρασμένα εξέδωσε η Εταιρεία.. Για το συγγραφικό και κοινωνικό του έργο τιμήθηκε από πολλούς φορείς μεταξύ των οποίων η Ακαδημία Αθηνών αλλά και η πόλη της Νάουσας η οποία τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη της».

Το Αρχείο Θεσσαλονίκης αποτελείται από 337 κώδικες, όλοι ήταν σε καλή κατάσταση, που καλύπτουν μία περίοδο 217 ετών, από το 1695 έως και το 1912. Όπως αναφέρει στα προλεγόμενα ο Ιωάννης Βασδραβέλλης, από τους κώδικες αυτούς μεταφράστηκαν κατ’ επιλογή 424 έγγραφα και 3 ενθυμήσεις (σημειώσεις επί των κωδίκων). Στη σχετική κατάσταση στο υπ’ αριθμ. 1 έγγραφο ο Βασδραβέλλης παραθέτει το αυτοκρατορικό φιρμάνι «περί διακανονισμού προνομίων, χορηγηθέντων εις τους ραγιάδες της Θεσσαλονίκης επί της εποχής του πορθητού της πόλεως σουλτάν Μουράτ του Β΄. Χρον. 29 Τζεμάζη ουλ Εβέλ 1014 = 14 Οκτωβρίου 1605», που είχε δημοσιευθεί στο Ιστορικό Αρχείο Βεροίας. Όπως αναφέρεται σε υποσημείωση, το φιρμάνι αυτό ανακαλύφθηκε σε αντίγραφο στον κώδικα 14, πιθανώς από τους διαδίκους σε κάποια συνεδρίαση του ιεροδικείου. Ο κώδικας 14 ήταν αυτοκρατορικό φιρμάνι «περί ασκουμένων πιέσεων κατά των χριστιανών της χερσονήσου Κασσάνδρας Χαλκιδικής εκ μέρους του τιμαριούχου. Χρον. Τέλη Τζεμάζη ουλ εβέλ 1107 = 4 Ιανουαρίου 1696». Το υπ’ αριθμ. 424 έγγραφο είναι η διαταγή (μπουγιουρντί) του πρωθυπουργού της Τουρκίας περί διορισμού του Θεοδώρου Βαλλιάνου ως προξένου της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, με ημερομηνία 3 Σεβάλ 1250, δηλαδή 2 Φεβρουαρίου 1835. Μέχρι την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή τον Οκτώβριο του 1944 είχαν μεταφραστεί οι κώδικες μέχρι τον υπ’ αριθμ. 221, που συμπίπτει χρονικά περίπου με την ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους.

«Η διακοπή οφείλεται εις την επικρατήσασαν ανώμαλον κατάστασιν μετά την απελευθέρωσιν κατά το έτος 1944 και την έλλειψιν χρημάτων. Πάντως εμελέτησα επισταμένως και έλαβον γενικάς περιλήψεις του περιεχομένου και των υπολοίπων κωδίκων, τας οποίας και παραθέτω εν παραρτήματι εις το τέλος του παρόντος έργου, επιφυλασσόμενος να προβώ εις την εξ ολοκλήρου μετάφρασιν αυτών, ευθύς ως αι περιστάσεις επιτρέψουν τούτο».

Το Αρχείον Βεροίας – Ναούσης, (1598 – 1886), δημοσιεύτηκε το 1954 και περιλαμβάνει 414 έγγραφα. Από το αρχείο έλλειπαν κώδικες μεταξύ των ετών 1649-1666, 1673-1680 και 1825-1830. Ο Βασδραβέλλης πληροφορήθηκε ότι δια της νομίμου οδού αφαιρέθηκε από το Αρχείο μόνον ένας κώδικας για επίλυση κληρονομικών διαφορών σε δικαστήριο της Θεσσαλονίκης, αλλά δεν κατάφερε να τον εντοπίσει. Όπως γράφει το πιθανότερο είναι να αφορούσε την περίοδο 1825-1830. Στο Αρχείο Βέροιας βρέθηκαν και κώδικες της Νάουσας των ετών 1260-1278 (οθωμανική χρονολόγηση). Στη Νάουσα λειτουργούσε κατά καιρούς ιεροδικείο, αλλά το Αρχείο Ναούσης καταστράφηκε στο Ολοκαύτωμα της πόλης την περίοδο 1821-1822. Συνεπώς οι κώδικες που βρέθηκαν αφορούσαν την περίοδο από το  1845 έως το 1862, τη χρονιά που καταργήθηκε το ιεροδικείο της Νάουσας.

Η ιστορική αξία των οθωμανικών αρχείων είναι ανεκτίμητη. Όπως επισημαίνει ο Βασδραβέλλης, στα προλεγόμενα του Αρχείου Θεσσαλονίκης, τα τουρκικά αρχεία βρίσκονταν στα ιεροδικεία. Οι ιεροδίκες (καντής) αντέγραφαν στον κώδικα με τους γραμματείς τους κάθε αυτοκρατορικό διάταγμα (φιρμάνι), κάθε έγγραφο των ανωτέρων στρατιωτικών και διοικητικών αρχών και όλες τις δικαστικές αποφάσεις ποινικού ή αστικού περιεχομένου, ή τις ιερονομικές γνωματεύσεις. Τα φιρμάνια αφορούσαν μία πλειάδα θεμάτων στρατιωτικών, διοικητικών, φορολογικών, ζητήματα προνομίων, διεθνών και εμπορικών σχέσεων, συνθήκες ειρήνης κλπ.

«Τοιουτοτρόπως εις το παρόν Αρχείον βλέπει ο αναγνώστης τα πλείστα των πολεμικών γεγονότων της Βαλκανικής χερσονήσου και πέραν ταύτης, άτινα έλαβον χώραν από του έτους 1695 μέχρι και του 1912. Η τουρκική αυτοκρατορία ευρίσκετο κατά καιρούς εις εμπόλεμον κατάστασιν μετά της Ρωσίας, της Ενετίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας και άλλων, πολλάκις δε και συνεμάχει μετ’ αυτών, όπως μετά της Ρωσίας και της Αγγλίας κατά τους Ναπολεοντείους πολέμους. Πλούσιον υλικόν εις τον τομέα τούτον παρέχουν τα Αρχεία δια τας μετά της Ρωσίας πολλαπλάς συγκρούσεις, καθώς και με τους Ενετούς. Η ανακατάληψις της Πελοποννήσου και των νήσων του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, ως και της Κρήτης, εν έτει 1715 υπό των Τούρκων, η ανακήρυξις της Ηνωμένης Δημοκρατίας της Επτανήσου και η επανάστασις του 1821 φωτίζονται ποικιλοτρόπως».

Για παράδειγμα, όπως προκύπτει από τα ίδια τα οθωμανικά αρχεία, πριν την επανάσταση του 1821 οι Έλληνες ήταν η δεύτερη πληθυσμιακή ομάδα στη Θεσσαλονίκη μετά τους μουσουλμάνους. Διαβάζουμε μεταξύ άλλων σε αυτοκρατορικό φιρμάνι της 5^ης Ραμαζάν 1240, ήτοι 23 Απριλίου 1825:

«Εκ των εις τον καζάν της έδρας Θεσσαλονίκης επιβαλλομένων φόρων και λοιπών συνεισφορών επλήρωνον ανέκαθεν το μεν έν τρίτον οι Εβραίοι, τα δε δύο τρίτα η ομάς των Ελλήνων. Αν και το μέτρον τούτο ήτο καταφανώς άδικον δια τους Έλληνας, εν τούτοις ένεκα του μεγαλυτέρου προ της επαναστάσεως αριθμού αυτών, ως και της ευημερίας των, είχον αναμφιβόλως και την δύναμιν να πληρώνουν τους φόρους των και ως εκ τούτου δεν είχον προβή εις διαμαρτυρίαν τινά.

Νυν όμως ένεκα της ελαττώσεως του αριθμού των Ελλήνων ραγιάδων και της οικονομικής αυτών καχεξίας είναι αδύνατον να πληρώσουν ούτοι, ως και πρότερον, τους φόρους των. Οι Εβραίοι όμως είναι καταφανώς τετράκις και πεντάκις περισσότεροι από τους Έλληνες ραγιάδες, ασχολούμενοι δε και επιδιδόμενοι εις ποικίλα εμπόρια και όντες πλούσιοι και ευκατάστατοι, δύνανται προφανώς να καταβάλλουν τους φόρους. Όθεν εξελιπάρησαν συνεπεία τούτου την έκδοσιν υψηλού φιρμανίου Μου, όπως οι φόροι και αι λοιπαί συνεισφοραί, αίτινες ήθελον επιβληθή εις τους Έλληνας και Εβραίους, κατανέμωνται εις το εξής και εισπράττωνται επί τη βάσει του αριθμού και των ατόμων και αναλόγως της καταστάσεως και της αντοχής ιδιαιτέρως και βάσει των οικιών των».

 

ΜΠΑΖΙΛ ΖΑΧΑΡΩΦ: Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΤΣΙΟΥ

Στις 10 Μαρτίου 2018, στην αίθουσα της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης.

Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης.

Με προσοχή και έκδηλο ενδιαφέρον το κοινό παρακολουθεί την εισήγηση του Γιώργη Έξαρχου.

Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΗ ΕΞΑΡΧΟΥ

«ΣΕΡ ΜΠΑΖΙΛ ΖΑΧΑΡΩΦ»

Ο συγγραφέας Βασίλης Κάρτσιος, μια από τις πιο ελπιδοφόρες διεισδυτικές ματιές των νέων ιστορικών, έχει αποδείξει με τα μέχρι τώρα (βασικά τρία) εκδοθέντα ιστορικά έργα του, ότι με στέρεο και γλαφυρό λόγο και με την προσκόμιση αδιαμφισβήτητων μαρτυριών από αξιόπιστες πηγές –πολλές από τις οποίες ο ίδιος πρωτοπαρουσιάζει στο κοινό των αναγνωστών–, μπορεί να υποστηρίξει απόψεις και θέσεις ανατρεπτικές, που απομυθοποιούν κυρίαρχες και επιβαλλόμενες αντιλήψεις περί ιστορικών γεγονότων ή περί ιστορικών προσώπων.

Τούτες οι αρετές είναι εμφανέστατες και στο παρουσιαζόμενο τελευταίο πόνημά του, με τίτλο: ΜΠΑΖΙΛ ΖΑΧΑΡΩΦ – Το σύστημα Ρότσιλντ και το Εβραϊκό Φυλακτό, των εκδόσεων Ερωδιός, σσ.  380.

Στα 12 κεφάλαια του βιβλίου ο συγγραφέας δεν δίνει με γραμμικό τρόπο τον βίο και την πολιτεία του πιο ισχυρού άντρα στον κόσμο, κατά τα πρώτα 35 έτη του 20ού αιώνα, δεν δίνει μόνο τη ζωή του διαβόητου Μπάζιλ Ζαχάρωφ, του και ελληνιστί Βασιλείου Ζαχαρία, αλλά ξεκινά από την γενεσιουργό αιτία αυτών των… σκοτεινών προσωπικοτήτων, που είναι οι θεωρίες κι οι ιδεολογίες ή τα πολιτικοκοινωνικά και θρησκευτικά συστήματα που επιτρέπουν την άνθιση τέτοιων… «λουλουδιών»!

 Έτσι ο Βασίλης Κάρτσιος, με πλούσιο υλικό, στήνει το ιστορικό σκηνικό μέσα στο οποίο «μεγαλούργησε» ο Ζαχάρωφ, αυτός «ο έμπορος του θανάτου», όπως τον ονόμαζε ο τύπος στην εποχή του και εν συνεχεία οι βιογράφοι του. Και πιάνει το κουβάρι από τα χρόνια της απενοχοποίησης του κέρδους από τα δάνεια και τους τοκισμούς, από τον 16ο με 17ο αιώνα, στη βάση της σύμπραξης των θρησκευτικών αντιλήψεων ιουδαϊσμού και προτεσταντών, και σύμφωνα με την οποία ο θεός χαίρεται όταν κάποιος θνητός κερδίζει όσο μπορεί περισσότερα και πλουτίζει, ανεξάρτητα από τον τρόπο και τα μέσα που χρησιμοποιεί γι’ αυτόν τον πλουτισμό.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο γεννήθηκαν οι Τράπεζες και οι Πολεμικές Βιομηχανίες, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου φαίνεται να συγκεντρώνονται στα χέρια μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, που… τυχαίνει στην πλειονότητά τους να είναι συγκεκριμένου γένους (εθνοτικά) και συγκεκριμένης θρησκείας. Και με τον χαρακτήρα που πήρε στην εξέλιξή του αυτό το τραπεζικό και βιομηχανικό κεφάλαιο φαίνεται να ανέθρεψε και να υπέθαλψε στους κόλπους του πρόσωπα και οικογένειες που μέχρι και σήμερα κρατούν τα σκήπτρα της παγκόσμιας οικονομίας, ελέγχοντας –σαν δουλικά τους– κυβερνήσεις και λαούς, προκαλώντας διεθνώς οικονομικές κρίσεις ή πολέμους και γεγονότα που συμβάλλουν στην άκρατη και ακόρεστη δίψα τους για πολλαπλασιασμό των κερδών τους.

Αυτό είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο, σχεδόν από τα 28 έτη του, εισήλθε ο Μπάζιλ Ζαχάρωφ, και ανέπτυξε μια απίστευτα έντονη και ραγδαία επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα της εμπορίας όπλων και στη βιομηχανική παραγωγή πυρομαχικών και εξοπλιστικών συστημάτων, ώστε με αυτές του τις δραστηριότητες να καταστεί ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Στις αρχές του 20ού αιώνα φίλοι του και «κολλητοί» του ήταν οι πρωθυπουργοί, πρόεδροι κυβερνήσεων και οι εστεμμένοι των εξής χωρών: Αγγλίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Ελβετίας, Ρωσσίας, Ελλάδας, Τουρκίας, Ρουμανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας…

Είναι ο άνθρωπος που «χρεώθηκε» το κόστος της εκστρατείας του ελληνικού στρατού στην Μικρά Ασία, όχι για την πραγμάτωση του νεοελληνικού μεγαλοϊδεατισμού όπως επί τόσα χρόνια διατείνονται οι πολιτικοί ιθύνοντες και αναγράφεται στα (δήθεν) έγκυρα ακαδημαϊκά συγγράμματα της νεότερης ιστορίας, αλλά για να υπάρξει αντιπερισπασμός στον οθωμανικό στρατό, για να μπορούν εύκολα οι Άγγλοι και οι Γάλλοι να «βάλλουν στο χέρι» τους τα πετρέλαια στην Μουσούλη, στο Κιρκούκ, και στις γειτονικές τους περιοχές στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, το οποίο και επετεύχθη!..

 Όλα αυτά, όμως, θα σας τα πει αναλυτικότερα ο συγγραφέας στη συνέχεια.

Εμένα να μου επιτραπεί να πω κάμποσα λόγια από τα βιογραφικά του Μπάζιλ Ζαχάρωφ, που τον θεωρούνε οι περισσότεροι Μικρασιάτη Έλληνα, κάτι που δεν αποδεικνύεται από τον βίο και την πολιτεία του και από τα σωζόμενα έγγραφα, σε διάφορα επίσημα κρατικά και ιδιωτικά αρχεία.

•Γεννήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1849, στη Μούγκλα της ΝΔ Μικρασίας/ Ανατολίας, με οικογενειακό όνομα Ζαχάριος ή Ζαχαρίας και του δόθηκε ως μικρό όνομα το Βασίλειος. Ορισμένοι βιογράφοι του γράφουν πως γεννήθηκε το 1851 στην Κωνσταντινούπολη, άλλοι ότι γεννήθηκε στην Βεσσαραβία, και είχε ως επώνυμο το Sahar ή Zohar, εβραϊκό όνομα, από το οποίο προέκυψε το εκγραικισμένο Ζαχαρίας, το οποίο μετατράπηκε σε Ζαχάρωφ (Zaharof ή Zaharoff) μετά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Ρωσία, για κάποιο διάστημα.

•Η επαγγελματική του σταδιοδρομία με το εμπόριο όπλων ξεκίνησε στις 14 Οκτωβρίου 1877, όταν διαμεσολάβησε στην αγγλική πολεμική Βιομηχανία Nordenfeldt να πουλήσει πυρομαχικά και πολεμικό εξοπλισμό στην Τουρκία. Τούτη η επιτυχία τον ανήγαγε –κατά τον βιογράφο του Robert Neumann– στον κατεξοχήν έμπορο όπλων στις χώρες που τότε βρίσκονταν σε πολεμικές συγκρούσεις: Ρωσία με Ιαπωνία, Αργεντινή με Χιλή, Βολιβία με Παραγουάη. Χρησιμοποίησε τότε το ψευδώνυμο Metevsky, και σε αυτόν αναφέρεται σε ποιήματά του ο Έζρα Πάουντ (1885-1972), Άσματα XVIII & XXXVIII κ.ά.

•Για τον πηγαιμό του στην Αγγλία και τη δικαστική του περιπέτεια, με την κατηγορία του κλέφτη και καταχραστή χρημάτων, στα χρόνια της νιότης του, υπόθεση για την οποία αθωώθηκε, και για τον πηγαιμό του στην Αθήνα –στα τέλη του 19ου αιώνα– και για την προστασία που του πρόσφερε ο Στέφανος Σκουλούδης, εισάγοντάς τον στον κύκλο των λεγόμενων καλών οικογενειών του κλεινού άστεως και για το επάγγελμά του ως προαγωγός γυναικών πορνείων πολυτελείας, δεν θα επεκταθώ, για να τα διαβάσετε προσεκτικά στο βιβλίο.

•Το 1912 –κατά τους Βαλκανικούς πολέμους– η γαλλική εφημερίδα «Crapouillot» έχει γράψει πως ο Ζαχάρωφ υποστήριζε και προμήθευε όπλα στις χώρες: Ελλάδα εναντίον της Τουρκίας, Τουρκία εναντίον της Σερβίας, και κατόπιν Σερβία εναντίον της Αυστρίας.

•Το 1913 πέτυχε σύνδεση και συνένωση τραπεζικών και βιομηχανικών κεφαλαίων (πολεμικών βιομηχανιών) στη Γαλλία, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά, και συνάμα γίνεται το αφεντικό στην γαλλική εφημερίδα «L’ Excelsior».

•Στις 28 Νοεμβρίου του 1913, οι τότε μεγάλες δυνάμεις; Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Ρωσία, αποφάσισαν –με παρέμβαση του Ζαχάρωφ– να ορίσουν βασιλιά στην νεότευκτη Αλβανία, τον Wilhelm de Wied, ανεψιό από αδελφό της βασίλισσας Ελισάβετ της Ρουμανίας (σύζυγο του Καρόλου Hohenzollern-Sigmaringen, μετέπειτα Καρόλου Α’, βασιλιά της Ρουμανίας), ή οποία ήταν φίλη του Βασιλείου Ζαχάρωφ. Ο Wilhelm de Wied εμφανίστηκε στο Δυρράχιο στις 7 Μαρτίου 1914, και έμεινε εκεί έως τις 3 Σεπτεμβρίου 1914, οπότε και αναχώρησε και μετέβη στη Γερμανία, χωρίς να επιστρέψει ξανά στην Αλβανία.

•Η Μικρασιατική Εκστρατεία –το είπαμε ήδη– ήταν η πραγμάτωση ενός σχεδίου του Ζαχάρωφ για εξυπηρέτηση των Αγγλο-Γάλλων στην Μουσούλη κ.λπ., και όχι κάποιο ευφυές σχέδιο μεγαλοϊδεατισμού του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, με συνέπια την ολοσχερή καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού και την προσφυγιά του στα ελλαδικά χώματα. Κατά την εφημερίδα «Times» του Λονδίνου εκείνων των χρόνων, ο Μπάζιλ Ζαχάρωφ διέθεσε 50 εκατομμύρια λίρες στερλίνες, για να εμπλακεί η Ελλάδα στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

•Εκείνη την περίοδο ο Μπάζιλ Ζαχάρωφ ήταν ο εκπρόσωπος της γιγαντιαίας πολεμικής βιομηχανίας Vickers, ιδιοκτησίας των Τραπεζιτών Ρότσιλντ, πουλώντας οπλικά συστήματα και πολεμικό εξοπλισμό για «ακαριαίο θάνατο».

•Τον Οκτώβριο του 1917 φαίνεται να συντρέχει στην Επανάσταση των Μπολσεβίκων και να συνδράμει με πολεμοφόδια και πυρομαχικά, όπως αργότερα το 1924 ξεσηκώνει τους Δρούζους στα νότια της Μικρασίας, με δωρεάν παροχή όπλων και πυρομαχικών.

•Το 1932 είναι 83 ή 81 (κατ’ άλλους 70) ετών, αποσυρμένος ιδιοκτήτης ξενοδοχείων και του Καζίνου του Μόντε Κάρλο, διάγοντας βίο ειρηνικό, έχοντας υπό την εξουσία και υπό τον έλεγχό του τις πηγές των άλλων εξουσιών, που είχε ο ίδιος εξαγοράσει: εφημερίδες, κατόχους χρυσού, πολιτικούς. Αυτό, διότι είχε ως δόγμα: «Οι πάντες και τα πάντα αγοράζονται και πουλιούνται»!

•Στις 27 Νοεμβρίου 1936, ο Μπάζιλ Ζαχάρωφ άφησε την τελευταία πνοή στο Hotel de Paris, στο Μόντε Κάρλο.

Για τα άλλα θα σας μιλήσει ο συγγραφέας και θα τα διαβάσετε στο βιβλίο.

Σημειώνω εδώ πως το κλειδί ανάλυσης του Βασίλη Κάρτσιου είναι η οικονομική επιστήμη, διότι, όπως διαπιστώνετε όλοι σας ότι και σήμερα –όπως ανέκαθεν συνέβαινε στην ιστορία–, τα προβλήματα ή τα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα οφείλονται πρωτίστως σε οικονομικές κρίσεις ή σε εφαρμογή οικονομικών προγραμμάτων των οποίων αποτέλεσμα είναι από τη μια η στυγερή εκμετάλλευση των φτωχών και από την άλλη η «άνθιση τύπων όπως ο Ζαχάρωφ… Πρόκειται για πλουτισμό που εδράζεται –στην κυριολεξία– σε πτώματα άλλων!...

*****

Επιτρέψτε μου –τώρα– να διαβάσω μια «νεκρολογία» για τον Μπάζιλ Ζαχάρωφ, δημοσιευμένη στο έντυπο «Facla», έτος 16ο, αριθ. 1763, 7 Δεκεμ. 1936, σ. 1.

«Γαλήνιος, καθώς ο υπηρέτης του τον έπλενε, ο Μπάζιλ Ζαχάρωφ, πέθανε. Ήταν 87 ετών, με σώας τας φρένας, έχοντας ακόμα επιτυχίες και όντας σεβαστός και ευγενής, ένας καθωσπρέπει γέρος φιλάνθρωπος.

Ελπίζαμε ο Θεός να τον κρατήσει στη ζωή και να τον τιμωρήσει. Πιστεύαμε ότι δεν είναι δυνατόν ο Θεός να του επιτρέψει έναν θάνατο χωρίς βάσανα, χωρίς τύψεις, χωρίς τρόμο. Εν τούτοις αυτός πέθανε έχοντας τον καλύτερο θάνατο, τον πιο ήρεμο που ο Θεός του έδωσε, και που εμείς ξέραμε πως τέτοιον δίνει σε δίκαιους, καλούς κι αγαπημένους των ανθρώπων. Ξέφυγε άθελα – γλύτωσε. Πέθανε ντυμένος, χωρίς να τον αγγίξει κανείς. Τούτο το γεγονός στέκεται σαν βαριά πέτρα στην καρδιά, σαν βάρος σε έναν αθεράπευτα άτρωτο. Δεν μπορεί πλέον να κάνει τίποτα. Πάντως μάς ξέφυγε και γλύτωσε. Δεν του ξεριζώσαμε τα νύχια, δεν τον γδάραμε, και ούτε ένας από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που σκότωσε δεν εμφανίστηκε ποτέ στον ύπνο του, κι ούτε κάποιος θρήνος έγινε ποτέ τύψη στη συνείδησή του για να τον βασανίσει.

Το αδύναμο μίσος που του έχω, είναι μίσος απελπισίας· και μήτε το φοβερό μίσος των εκατομμυρίων μανάδων που δολοφόνησε και κατέστρεψε τα παιδιά τους, δεν άγγιξε τον Μπάζιλ Ζαχάρωφ… Μπάζιλ Ζαχάρωφ, ο θλιμμένος φίλος, ο αξιολύπητος θησαυροφύλακας και υποστηριχτής τόσων αρχηγών σφαγών.

Θα έδινα και τη ζωή μου να ζωντανέψει έστω για μια μέρα και να τον φτύσω, να τον βασανίσω, να τον κάνω κόσκινο από τις σφαίρες.

Τον έθαψαν. Ένας σωλήνας κανονιού τού προσφέρθηκε για φέρετρο, σαν μια προκλητική περιφρόνηση της αγάπης που του έτρεφαν οι άνθρωποι, σαν εγκώμιο, σαν ένας ύμνος για το μίσος, για τον πόλεμο. Δαγκώνω τις γροθιές μου που έμεινε έτσι· που έκανε αυτό που θέλησε· που κανείς δεν του πέταξε στο κεφάλι λιωμένο μολύβι και κόκκινο ατσάλι. Τούτες οι γραμμές αδιάκοπου μίσους δεν θα ήθελαν να ακουστούν από τους κληρονόμους του (εισοδηματίες εγκλημάτων), από τους φίλους του, από αυτούς που τον έχουν υπηρετήσει.

Το κλάμα μου απευθύνεται μόνο προς τον Θεό. Μπορεί η φωνή μου και να εισακουστεί, εκεί όπου τα πάντα εισακούγονται. Η μοναδική ελπίδα μου είναι ότι ο Θεός θα τον τιμωρήσει. Ο Θεός θα στραφεί κατά του ανθρώπου – όταν η λευκή γενειάδα του Ζαχάρωφ γίνει δεκτή στους κήπους της Κόλασης. Μπο-ρεί στο επέκεινα να του επιφυλάσσει τα Μεγάλα Βασανιστήρια για ικανοποίηση των εκατομμυρίων ψυχών – μανάδων και στρατιωτών.

Μπορεί εκεί να πεθάνει τρυπημένος από σφαίρες, κατακομματιασμένος μες στο αίμα, κάθε μέρα, και να μην είναι συγχωρεμένος, ώστε να μην πεθαίνει, για τόσα εκατομμύρια φορές όσα εκατομμύρια νεκρών αυτός προξένησε.

Αν ο Θεός τον συγχωρέσει, τώρα που έχει πλέον γλυτώσει οριστικά από την τιμωρία των ανθρώπων, από την τιμωρία της προσωπικής του υπόστασης, θα ενταχθώ στις λεγεώνες του Εωσφόρου, γιατί μόνον εκεί θα μπορέσει να υπάρξει η Δικαιοσύνη, το Καλό, η Ανθρωπιά.

Βλέπω εδώ και πολύ καιρό ότι ο Εωσφόρος δεν είναι παρά ο Προμηθέας, ο αγαπημένος μας, ο ευεργέτης των ανθρώπων.»

*****

Βασίλη συγχαρητήρια, να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο, και περιμένουμε με ενδιαφέρον το επόμενο πόνημά σου, όποιο κι αν είναι αυτό.

Όλους εσάς –που είστε εδώ παρόντες–, σας ευχαριστώ για την υπομονή και την καλοσύνη που είχατε να με ακούσετε με προσοχή. Θαρρώ ότι σας μίλησα για ένα όντως πολύ ενδιαφέρον, εξαιρετικό και καλογραμμένο βιβλίο, ενός νέου και ταλαντούχου ιστορικού συγγραφέα: του Βασίλη Κάρτσιου.

Φίλε εκδότα, Βασίλη Χρήστου, συγχαρητήρια για την έκδοση αυτού του βιβλίου –για τον Μπάζιλ Ζαχάρωφ– και εύχομαι να είναι καλοτάξιδο.

Ευχαριστώ όλους σας για την υπομονή που είχατε να με ακούσετε με την προσήκουσα προσοχή.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Ο εκδότης Βασίλειος Χρήστου προλογίζει την εκδήλωση.

 

Στο βήμα ο Γιώργης Έξαρχος.

Ο δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης προλογίζει τους ομιλητές.

Ο συγγραφέας Βασίλης Κάρτσιος

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΩΦ